Đi dây điện trong nhà nên dùng loại nào? Hướng dẫn đi dây điện trong nhà

Tùy thuộc vào số lượng thiết bị và nhu cầu, mạng điện trong nhà có thể được thiết kế với cấu trúc từ đơn giản đến phức tạp. Một số thành phần cơ bản của mạng điện trong nhà bao gồm:

• Mạch chính: là tuyến dây dẫn điện từ công tơ điện dẫn vào nhà, đóng vai trò phân phối điện năng đến các mạch nhánh. Đây là phần quan trọng nhất trong hệ thống, cần được bảo vệ bởi các thiết bị như cầu dao tự động để đảm bảo an toàn.
• Mạch nhánh: là các đường dây tách ra từ mạch chính, được thiết kế song song để cung cấp điện độc lập cho từng khu vực hoặc thiết bị. Mạch nhánh giúp tối ưu hóa việc sử dụng điện, đảm bảo các thiết bị trong từng phòng hoạt động đồng thời mà không làm quá tải hệ thống.
• Các thiết bị bảo vệ như aptomat MCB, thiết bị chống rò rỉ điện RCD được lắp đặt để ngăn sự cố quá tải, ngắn mạch hoặc rò rỉ điện.
• Công tơ điện: là thiết bị đo lượng điện tiêu thụ trong gia đình. Đây là đầu mối kết nối giữa hệ thống điện quốc gia và mạng điện trong nhà.
• Các đồ dùng điện: Các thiết bị điện như ổ cắm, công tắc, đèn chiếu sáng và các thiết bị gia dụng khác là phần cuối cùng trong mạng điện, chịu trách nhiệm phục vụ trực tiếp nhu cầu sử dụng điện của người dùng.

Mạng điện trong nhà là hệ thống phân phối điện năng đến các thiết bị điện, đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn. Hiểu rõ các đặc điểm của mạng điện giúp bạn thiết kế, sử dụng và bảo trì hệ thống một cách hiệu quả.

• Điện áp và dòng điện: Ở Việt Nam, điện áp trong mạng điện gia đình thường là 220V, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế IEC. Dòng điện định mức của mạch điện gia đình dao động từ 15A đến 20A, tùy thuộc vào tổng công suất các thiết bị điện sử dụng.
• Cấu trúc phân nhánh: Hệ thống phân nhánh giúp việc sửa chữa và bảo trì dễ dàng hơn, đồng thời đảm bảo cung cấp điện liên tục mà không làm ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống khi xảy ra sự cố tại một nhánh.
• Các thiết bị bảo vệ và dây nối đất là thành phần quan trọng giúp bảo vệ người dùng khỏi nguy cơ điện giật. Nối đất đúng kỹ thuật đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống.
• Mạch điện trong nhà cần được thiết kế tối ưu để giảm thiểu hao tổn năng lượng. Bên cạnh đó, người dùng cần sử dụng các loại dây cáp điện chất lượng cao, có tiết diện phù hợp với công suất tải của thiết bị điện.
• Hệ thống điện nhà thông minh: Hiện nay, nhiều gia đình lựa chọn tích hợp hệ thống điện thông minh vào mạng điện trong nhà để dễ dàng điều khiển từ xa các thiết bị qua ứng dụng di động và tự động ngắt thiết bị khi không sử dụng, tiết kiệm năng lượng đáng kể. Hệ thống này đòi hỏi người dùng sử dụng nhiều loại dây cáp chuyên dụng cho các hệ thống ánh sáng, an ninh, hệ thống điều khiển, báo cháy…

3.3 Nguồn điện 3 pha 4 dây

Là lựa chọn phù hợp cho các gia đình hoặc cơ sở sản xuất nhỏ sử dụng máy móc công suất lớn như máy xay, máy cắt hoặc các thiết bị cần dòng điện ổn định. Loại nguồn điện này có cấu trúc gồm 3 dây pha và 1 dây trung tính, cung cấp điện áp 380V giữa các pha hoặc 220V giữa pha và trung tính, đảm bảo hiệu suất cao khi vận hành.

3.4 Nguồn điện 3 pha 5 dây

Là hệ thống điện cao cấp, ít phổ biến trong nhà ở, trừ các trường hợp đặc biệt như sử dụng thiết bị công nghiệp hoặc máy móc có yêu cầu bảo vệ nghiêm ngặt. Với cấu trúc gồm 3 dây pha, 1 dây trung tính và 1 dây nối đất bảo vệ, nguồn điện này đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dùng, triệt tiêu dòng điện rò rỉ và giảm thiểu nguy cơ tai nạn điện trong quá trình sử dụng. Mặc dù an toàn và hiệu quả, nhưng chi phí lắp đặt và vận hành hệ thống này cao, phù hợp hơn với các công trình công nghiệp hoặc nhà xưởng.

Để xác định việc đi dây điện trong nhà nên dùng nào, người dùng cần cân nhắc các yếu tố sau:

4.1 Xác định nguồn điện sử dụng

Trước tiên, bạn cần xác định rõ loại nguồn điện sử dụng trong gia đình, chẳng hạn như nguồn điện 1 pha hay 3 pha. Điều này phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và nguồn cung cấp điện tại địa phương. Hiện nay, một số hộ gia đình còn kết hợp sử dụng năng lượng mặt trời với nguồn điện lưới quốc gia để tối ưu hóa chi phí và giảm thiểu tiêu thụ năng lượng. Việc xác định loại nguồn điện giúp bạn chọn đúng loại dây và thiết kế hệ thống phù hợp với yêu cầu tải điện của toàn bộ ngôi nhà.

4.2 Tính toán tổng công suất tiêu thụ điện

Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất khi đi dây điện trong nhà là tính toán tổng công suất tiêu thụ của các thiết bị điện trong nhà. Từ thiết bị chiếu sáng, quạt, tivi đến các thiết bị công suất lớn như điều hòa, lò nướng hay máy nước nóng, mỗi thiết bị đều có một mức tiêu thụ điện riêng. Hãy kiểm tra giá trị công suất ghi trên từng thiết bị và cộng lại để xác định tổng công suất cần thiết cho từng khu vực trong nhà. Dựa vào kết quả này, bạn có thể chọn loại dây điện với tiết diện phù hợp để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả mà không bị quá tải.

4.3 Lựa chọn dây điện phù hợp với từng phần của hệ thống

Dây điện cần được lựa chọn dựa trên từng nhánh của sơ đồ mạch điện và đặc điểm của từng khu vực trong nhà. Một số điểm cần lưu ý khi lựa chọn dây cáp để đi dây điện trong nhà:

• Tiết diện dây dẫn: Lựa chọn dây có tiết diện phù hợp với công suất chịu tải. Dây có tiết diện nhỏ hơn yêu cầu sẽ dễ bị quá nhiệt và gây cháy.
• Đặc tính của dây điện: Ở những khu vực có nhiệt độ cao như bếp hoặc khu vực ngoài trời, bạn nên chọn dây cách nhiệt tốt. Trong khi đó, những nơi có độ ẩm cao như phòng tắm cần dây có lớp bảo vệ chống ẩm và chống nước.